Podstawowe info na start
Retinoidy, czyli pre-formy witaminy A, to jedne z najskuteczniejszych substancji stosowanych w profilaktyce starzenia się skóry. Do tej grupy należy też popularny retinol. To prawdziwy składnik pro, wiele osób uznaje go za fundamentalny element pielęgnacji. Warto z niego korzystać, ale trzeba pamiętać o kilku ważnych zasadach, żeby przyniósł oczekiwane efekty.
Czego szukamy w INCI?
estry retinylu -> retinol -> retinal -> kwas retinowy
Estry retinylu (INCI: Retinyl Palmitate, Retinyl Propionate, Retinyl Acetate) to substancje, które mają najdłuższą drogę konwersji do kwasu retinowego. Są więc najłagodniejszymi formami, ale też cechuje je najniższa skuteczność. Co więcej — nie działają w głębszych warstwach skóry. Nie wykazują więc takiego działania przeciwstarzeniowego jak inne formy witaminy A. W ogólnodostępnych kosmetykach nie znajdziemy raczej wysokich stężeń estrów, stąd ich główne właściwości pielęgnacyjne to wspomaganie nawilżenia skóry.
Retinol (INCI: Retinol, Hydrogenated Retinol) charakteryzuje się wysoką skutecznością. To najpopularniejsza i najbardziej przebadana forma witaminy A. Dla osób, którym zależy na szybkich efektach, ale są gotowi na możliwe wystąpienie podrażnień. Wymaga odpowiedniej formulacji, aby był stabilny i przyniósł oczekiwane efekty.
Retinal (INCI: Retinal, Retinaldehyd) to forma pośrednia między retinolem a kwasem retinowym. Badania wykazały, że retinal daje podobne efekty co czysty kwas retinowy, ale ma znacząco niższy potencjał drażniący. Tym samym, mamy niższe ryzyko wystąpienia efektów niepożądanych (zaczerwienienie, podrażnienie) z uwagi na możliwość stosowania niższych stężeń w formułach. Retinal wykazuje też działanie antybakteryjne, dlatego może być dobrym wyborem dla osób, którym oprócz profilaktyki starzenia się skóry, zależy też na redukcji zmian trądzikowych, czy zaskórników.
Jak działa retinol?
Retinol, jako jedna z niewielu substancji jest w stanie zadziałać w głębszych warstwach skóry (gdzie większość działa tylko w wierzchnich warstwach naskórka). Główną cechą retinolu jest przyspieszenie cyklu odbudowy komórek, jednak dzieje się to stopniowo.
Jego działanie można by określić jako odwrotność starzenia się skóry. Przyspiesza procesy, które z wiekiem spowalniają, stymuluje produkcję tego, czego zaczyna brakować. Daje znak: „jeszcze nie teraz komórki, jeszcze nie teraz”.
Na początku dochodzi do „pozbycia się” (redukcji) starych komórek. Można by powiedzieć, że retinol tak rozpoczyna remont ? Na tym etapie naskórek staje się cieńszy, jednocześnie zwiększa się wrażliwość skóry (stąd konieczność stosowania łagodzących kosmetyków i kremu z filtrem). Następnie wchodzimy w intensywny etap stymulacji oraz produkcji nowego kolagenu i elastyny (które często są zniszczone na skutek nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV). Efekt pogrubienia skóry właściwej i tym samym spłycenia zmarszczek, ujędrnienia, pojawia się dopiero mniej więcej po pół roku stosowania. Także spokojnie — cieńsza skóra jest etapem przejściowym.
Oprócz tego zostaje zwiększona produkcja kwasu hialuronowego. Na skutek regeneracji, następuje w końcu pogrubienie skóry i jej widoczne ujędrnienie. Podkreślimy to jeszcze raz — działanie retinolu nie jest widoczne od razu.
Redukcja zmarszczek na skutek stosowania kuracji z retinolem
Źródło: A comparative study of the effects of retinol and retinoic acid on histological, molecular, and clinical properties of human skin
Badania jednoznacznie wykazują skuteczność retinolu w poprawie ogólnego wyglądu skóry, ale też widocznego działania na już powstałe zmarszczki. Nic dziwnego, że przez wielu jest uważany za Świętego Graala w profilaktyce starzenia się skóry. Po przeprowadzonej kuracji możemy uzyskać tak zwany efekt „plumped skin”. Skóra nabiera blasku, jest wygładzona, tak jakby ktoś „napompował” ją wodą od środka.
Czego możemy się spodziewać po stosowaniu kosmetyków z retinolem?
_zwiększenia jędrności i elastyczności skóry
_redukcji blizn potrądzikowych
_spłycenia zmarszczek
_wyrównania kolorytu
_pogrubienia i wygładzenia struktury skóry
_rozjaśnienia przebarwień
_regulacji wydzielania sebum
Procentowy udział w redukcji zmarszczek przy kuracji retinolem
Żródło: A comparative study of the effects of retinol and retinoic acid on histological, molecular, and clinical properties of human skin
Efekty, jak i skutki uboczne (zaczerwienienie, podrażnienie, suchość skóry) będą zależeć od stężenia wybranej formy w kosmetyku, częstotliwości jego stosowania oraz od stanu i rodzaju skóry. Przy kuracji retinolem trzeba być wyjątkowo uważnym.
O ile lekkie łuszczenie się skóry, czy np. wzmożone uczucie ściągnięcia po umyciu jest zjawiskiem całkiem powszechnym, tak czerwone placki, silne pieczenie i wysypka — już nie. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych trzeba przerwać kurację i dobrać kojący arsenał, aby załagodzić powstałe zmiany.
Na efekty trzeba trochę poczekać — pierwsze pojawią się najszybciej ok. 4 miesiące po kuracji. Kosmetyk z retinolem, to typowy produkt, którym pracujemy „na przyszłość” naszej skóry.
Przetestowane przez nas:
Ph.Doctor, RetinALL IN ONE Krem do twarzy ze stabilną formą retinalu 0,1% (Retinal)
O czym należy pamiętać przed pierwszym zastosowaniem retinolu?
Ochrona UV
Wszelkie kosmetyki z retinolem stosujemy na noc, bo w kontakcie ze słońcem ulega on degradacji. Retinol jest także foto uwrażliwiający. Co to znaczy? Skóra w początkowych etapach kuracji staje się cieńsza (podobnie jak w przypadku niektórych kwasów) – stąd większa podatność na promieniowanie UV. Dlatego krem z wysokim filtrem jest tutaj niezbędny. Pamiętajmy nie tylko o wysokim faktorze SPF i wskaźniku ochrony UV, ale też o aplikowaniu odpowiedniej ilości filtra. Bardziej zaawansowani Kosmetyczni Jedi czasem porywają się na retinol rano, ale my zdecydowanie odradzamy takie zabiegi osobom początkującym.
Stężenie ma znaczenie
Jeśli to Wasz pierwszy raz z retinolem, to polecamy wybrać możliwie jak najniższe stężenie, aplikować wybrany produkt co 3-4 dni i ewentualnie zwiększać częstotliwość. Tutaj konieczna jest obserwacja skóry. Później możemy sięgnąć po wyższe stężenia i wprowadzać je na takiej samej zasadzie. Pamiętajcie też, że produkty w formie olejowej będą działać intensywniej niż np. te w postaci emulsji, czy kremu.
Im więcej tym lepiej?
Więcej produktu wcale nie zapewni nam lepszych, czy szybszych efektów, a wręcz przeciwnie — może spowodować podrażnienie. Na samym początku wystarczy zaaplikować dosłownie 3 krople lub porcję odpowiadającą ziarenku groszku. Można też zabezpieczyć wyjątkowo wrażliwe miejsca jak np. okolice oczu tłustym, bardziej odżywczym kremem i dopiero wtedy nałożyć porcję.
Jak nakładać?
O ile większość produktów pielęgnacyjnych najlepiej nakładać na wilgotną skórę, to w przypadku retinolu zwiększa to ryzyko podrażnienia. Dlatego po etapie oczyszczania najlepiej porządnie osuszyć skórę/odczekać chwilę (wykorzystać ten czas np. na nałożenie balsamu do ciała) i dopiero wtedy aplikować retinol.
Jeśli macie bardzo wrażliwą skórę lub po raz pierwszy będziecie stosować retinoidy, to warto spróbować metody „na kanapkę”, żeby ograniczyć działanie drażniące:
- nakładamy łagodzące serum, krem kojący
- aplikujemy produkt z retinolem/retinalem
- „zamykamy” kanapkę kojącym kosmetykiem
Nawilżanie i łagodzenie
W dni „nie-retinolowe” wspomagamy regenerację skóry. Dlatego nie zapominamy o porządnym nawilżaniu i natłuszczaniu. Nie zmniejszy to efektów kuracji. Dobrze sprawdzą się też kosmetyki z ceramidami, które nie tylko łagodzą, ale też wzmacniają barierę hydrolipidową skóry, przyspieszając jej regenerację.
Substancje, których też warto szukać w kosmetykach w tym czasie:
_panthenol
_allantoina
_tripelargonin
_trehaloza
_witamina E
_Alpha-Glucan
_inulina
Codzienna pielęgnacja i inne zabiegi
Nie zaleca się korzystania z innych złuszczających kuracji (kwasy, peelingi, zabiegi w gabinetach) podczas stosowania retinoidów. Również po odstawieniu konieczna jest dłuższa przerwa. To, jak długa, zależy od kilku czynników, w tym rodzaju zabiegu i jego „mocy”.
Robimy sobie też przerwę od peelingów mechanicznych, enzymatycznych, masek silnie oczyszczających i wszelkich akcesoriów — gąbeczek, ściereczek, czy szczoteczek sonicznych (to też forma złuszczania).
Na początku warto też uważać z innymi substancjami aktywnymi, ponieważ ich nadmiar może podrażnić skórę, więc nie warto przesadzać. Dużo zależy od stopnia wrażliwości skóry i jej reakcji na dużą ilość skoncentrowanych produktów. Na początku jednak warto przyjąć strategię małych kroków, skupić się na retinolu i z czasem włączać dodatkowe kosmetyki, jeśli będzie taka potrzeba.
Czy można stosować przez cały rok?
Naszym zdaniem najlepiej jest wprowadzać retinol do pielęgnacji w formie okresowych kuracji, tak, aby dać skórze czas na potrzebną regenerację i produkcję nowego kolagenu. Idealnym momentem może być właśnie okres jesienno-zimowy, kiedy mamy mniej słonecznych dni. Niektórzy stosują taką kurację przez cały rok, ale naprawdę trzeba być na wysokim poziomie zaawansowania i mieć wprawę, żeby porywać się na takie działania. Początkującym zdecydowanie odradzamy.
Jakie są przeciwwskazania?
_uszkodzona lub podrażniona skóra
_kuracje silnie złuszczające naskórek (kwasy, zabiegi w gabinetach)
_stosowanie retinoidów doustnie
_długa ekspozycja na promienie słoneczne (np. kiedy planujemy wyjazd do ciepłych krajów lub jesteśmy świeżo po powrocie)
_chorobowo zmieniona skóra
_ciąża i karmienie piersią
Co o retinoidach powinien wiedzieć każdy Kosmetyczny Jedi?
_występują w formach retinolu, retinalu, kwasu retinowego oraz estrów
_mają udowodnione działanie przeciwzmarszczkowe
_wymagają stosowania ochrony przeciwsłonecznej
_najlepiej zacząć od niskich stężeń i budować tolerancję skóry na dany składnik
Źródła
1. Improvement of Naturally Aged Skin With Vitamin A (Retinol) [2007],
2. Does retinol deserve the hype? A Stanford dermatologist weighs in [2020], H. https://scopeblog.stanford.edu/2020/08/06/does-retinol-deserve-the-hype-a-stanford-dermatologist-weighs-in/
3. Retinol helps reverse normal skin aging [2007], Harvard Women’s Health Watch, https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/In_Brief_Retinol_helps_reverse_normal_skin_aging
4. A comparative study of the effects of retinol and retinoic acid on histological, molecular, and clinical properties of human skin [2005], Rong Kong PhD, Yilei Cui PhD, Gary J. Fisher PhD, Xiaojuan Wang BS, Yinbei Chen MS, Louise M. Schneider BS, Gopa Majmudar PhD, Journal of Cosmetic Dermatology
5. Retinoids in the treatment of skin aging: an overview of clinical efficacy and safety [2006], Mukherjee S, Date A, Patravale V, Korting HC, Roeder A, Weindl G.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2699641/
6. The antibacterial activity of topical retinoids: the case of retinaldehyde [2002], Pechère M, Germanier L, Siegenthaler G, Pechère JC, Saurat JH.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12218231/
7.In Brief: Retinol helps reverse normal skin aging [2007]
https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/In_Brief_Retinol_helps_reverse_normal_skin_aging
Czy możecie rozwinąć temat używania kosmetyków z retinolem w ciąży? Czy stężenie retinolu w kremie pod oczy naprawdę jest ryzykowne? Czy np. olejek Iossi z retinolem jest niewskazany dla kobiet w ciąży?
Polecam poczytać o teratogennym działaniu witaminy A 🙂
Bardzo merytoryczne przestawienie tematu. Dziękuję ?
Hej!
Mam pytanie odnośnie użycia toniku po oczyszczaniu twarzy, a przed retinolem. Pominąć ten etap czy zastosować oczyszczanie–>tonizowanie–>retinol?
i jeszcze jedno:
Jaki kosmetyk polecacie dla nowicjusza na start z małym stężeniem retinolu na obecny okres wiosenno-letni?
Pozdrawiam!
Możesz użyć toniku, ale może nie nakładaj retinolu od razu 🙂 Na start polecam krem Resibo – Game Changer.
Dobra robota dziewczyny!
Dopiero zaczęłam swoją pielegnacje z tym składnikiem, wiec dziękuje za info
( na lato odstawiam) ?
Hej,
Czy kończąc kurację retinolem również trzeba z niego schodzić stopniowo , jak przy wchodzeniu w kurację, czy można odstawić kosmetyk z dnia na dzień?
Ja schodziłam stopniowo 🙂
Cześć!
Mam serum z BasicLab z czystym retinolem 0,5%. Mogę je jeszcze zastosować? Jaki krem będzie najlepszy do tego? Mam też serum z tej firmy natężenie i nawilżenie. Czy po serum z retinolem powinnam od razu nałożyć ten z trehalozą, czy np. dopiero rano? Jaki ewentualnie krem polecacie, po serum z trehalozą i czy w ogóle jest potrzebny?
Dzięki 😉
Ja stosowałyśmy podczas kuracji krem od BasicLab, Bepanthen Sensiderm Daily Care i Figę od Mokosha. Schodziłam z Retinolu zmniejszając częstotliwość aplikacji 🙂
Hej, a ja mam pytanie o bakuchiol. Czy probowalyscie i mozecie polecic jakis kosmetyk z tym składnikiem? 🙂 do tej pory się nie zawiodłam na Waszych poleceniach 🙂 szukam czegos na sezon letni zamiast retinolu
Próbowałyśmy 🙂 Na razie poszedł ruch krem z YOPE Moon SPA. Będzie w kwietniowym Kegu.
Ja mam plany na skroniach po retinolu, jak wybieram juz produkty z retinolem to do tego musza być naturalne filtru UV. I tak. np serum konopiafarmacja lub jak już musze to krem z filtrem.
Z mojego doświadczenia najlepiej jest przyzwyczajać skórę stopniowo do retinolu (zaczynałam od kremu raz na tydzień).
Najlepiej tolerowany był na suchą skóre (żadnych serum, toników przed szczególnie z HA, bo ta mieszanka może tylko zwiększyć podrażnienie). Ponadto nie nakladalam nic po kremie z retinolem, gdyż ponownie mieszanka może działać podrażniająco. Tak stopnionowo zwiekszalam częstotliwość stosowania do paru razy w tygodniu. Z retinolem trzeba cierpliwości;)
Używam neutrogeny rapid wrinkle repair:)
Super byłoby zobaczyć zestawienie kosmetyków z dobrym składem – szczególnie tych z retinalem, bo mniej ich na rynku
Dodałyśmy je do wpisu 🙂